Sunday, September 7, 2014

Աշխարհի ամենախորը լճերի տասնյակը

Լճերը դրանք ցամաքային գոգավորություններում ձևավորվող բնական ջրամբարներն են, որոնք իրենց մեջ պարունակում են մոլորակի քաղցրահամ ջրերի մեծ մասը: Լճերի չափսերը և խորությունը կարող են տարբեր լինել, իսկ նրանցից ոմանք այդ ցուցանիշներով գերազանցում են որոշ ծովերի:

N.10
Մատանո
Մատանոն տեկտոնական ծագումով լիճ է, որը գտնվում է Ինդոնեզիայի Սուլավեսի կղզուց հարավ: Նրա խորությունը կազմում է 590 մետր: Մատանոն Ինդոնեզիայի ամենախոր լիճն է: Մատանոն Ինդոնեզիայի քաղցրահամ ջրի կարևոր աղբյուրն է, հայտնի է իր բյուրեղյա մաքուր ջրերով, որտեղ տուն են գտել զանազան բույսերի տեսականիներ, ձկներ և խեցգետնանմաններ: Մատանոյից սկիզբ է առնում Պատեյա գետը, որը հոսում է և ջրվեժով թափվում Մախալոնա լիճը:
















N.9
Կրեյտեռ
Կրեյտեռը խառնարային լիճ է, որի խորությունը հասնում է 594 մետր: Կրետեռը ԱՄՆ-ի ամենախորը լիճն է և խորությամբ երկրորդն է Հյուսիսային Ամերիկայում: Այդ լիճը համարում են համանուն ազգային այգու գլխավոր գրավչությունը, որը գտնվում է Օրեգոնում: Կրեյտեռ լիճը ձևավորվել է հրաբուխային ավազանի խորքերում ավելի քան 7 հազար տարի առաջ, Մաունտ-Մազամա հրաբուխի ոչնչացման պատճառով: Ձների հալման պատճառով լճի ջուրը առանձնանում է հատուկ մաքրությամբ և կապույտ գույնով: Կրեյտեռ լիճը ունի մի անսովոր գրավչություն`հսկայական գերան որին անվանում են «Լճի ծերունի», որը արդեն ավելի քան 1 դար լողում է ջրամբարում ուղղահայաց դիրքում: 2005 թ-ին Կրեյտեռ լիճը տպել են Օրեգոն նահանգի հուշադրամի վրա:














N.8
Մեծ Ստրկական
Մեծ Ստրկական լիճը Կանադայի և ամբողջ Հյուսիսային Ամերիկայի ամենախորը լիճն է: Նրա առավելագույն խորությունը հասնում է մինչև 614 մետր: Տարին 8 ամիս լճի մակերեսը կապված է սառույցով, որը ձմռան ժամանակ այնքան հաստ է, որ կարող է դիմանալ ծանր բեռնատար մեքենայի:
















N.7
Իսսիկ-Կուլը
Իսսիկ-Կուլը` դա աղի, անջրթող լիճ է Տյան-Շանսկիի սարերի հյուսիսային մասում Ղրղզստանում: Այդ խորը լճի մակսիմալ խորությունը կազմում է 702 մետր: Ղրղզերենից թարգմանվում է ինչպես «տաք լիճ»: Նա այդպիսի անվանում է ստացել նրա համար, որ նույնիսկ ցուրտ ձմեռները այն չի սառչում աղահամ ջրի շնորհիվ: Իսսիկ-Կուլ լճի հետ կապված են մի քանի հետաքրքիր պատմություններ և լեգենդներ: Դրանցից մեկին համաձայն, լճում պահվում է հին հայկական վանք սուրբ Մատֆեյի մասունքներով: Մյուս լեգենդում ասվում է, որ հենց այդ տեղ Թամերլանի զինվորները շարում էին իրենց հայտնի քարե բուրգերը: 2006 թ-ին լճի հատակին գտնվել են հնագույն ցիվիլիզացիայի հետքերը, որը գոյատեվել է 2,5 հազար տարի առաջ:
















N.6
Մալավի
Մալավի (մյուս անվանումը`Նյասա)- ամենահարաֆային լճերից Արևելյան Աֆրիկայի ճեղքված հովիտից, որը գտնվում է Մոզաբիկի, Մալավիյի և Տանզանիայի միջև: Աֆրիկայում դա երկրորդն է խորությամբ, նրա առավելագույն խորությունը կազմում է 706 մետր: Մալավիյի արևադարձային ջրերում գտնվում է ձկների բազմազանության մեծ տեսականի մոլորակի բոլոր լճերից համեմատ: Գիտնականները եկել են այ եզրակացման, որ 100 հազար տարի առաջ լճի խորությունը կրճատվել է ավելի քան 100 մետրով: Ջրի կորստի պատճառներն են մակերեսային գոլորշիացումը (մինչև 80%) և Շիրե գետը, որը դուրս է հոսում լճի հարավային մասից:
















N.5
Սան-Մարտին  կամ  Օ՛Խիգգինս
Լիճը գտնվում է Արգենտինայի և Չիլիյի սահմանին՝ ծովի մակարդակից բարձր է 250 մետրով: Տարածքը կազմում է 1058քկմ, իսկ առավելագույն խորությունը կազմում է 836 մետր: Սան-Մարտին լիճը ամենախորը լիճն է Հարավային Ամերիկայում: Արգենտինայում այն անվանում են Սան-Մարտին, իսկ Չիլիում Օ՛Խիգգինս: Լիճը անվանել են հայտնի Արգենտինացի հերոս Սան-Մարտինի և չիլիացի հերոս Օ՛Խիգգինսի անվամբ ովքեր՝ անկախացրեցին Հարավային Ամերիկան: Լիճ է թափվում Մայեր գետը, իսկ գետից սկիզբ է առնում Պասուկա գետը որը թափվում է Խաղաղ Օվկիանոս:
















N.4
Կասպից Ծով
Կասպից ծովը աշխարհի ամենամեծ ծավալ ունեցող լիճն է: Կասպից ծովն անվանում են ծով նրա հսկա չափերի համար՝ սակայն չունենալով ելք դեպի օվկիանոս նա չի կարող ծով համարվել: Կասպից ծովը գտնվում է Եվրոպայի և Ասիայի Տարածքում և բաժանվում 5 երկրների միջև (Ռուսաստան, Ղազախստան, Ադրբեջան, Իրան, Թուրմենստան): Առավելագույն խորությունը կազմում է 1025 մետր իսկ տարածքը մոտ 371.000 քկմ: Լիճ է թափվում ավելի քան 130 գետ որոնցից խոշորն է՝ Վոլգան: Այժմ Կասպից ծովի նավթի և գազի պաշարներն կազմում են տրիլիոնավոր դոլլարներ:





















N.3
Վաստոկ
Վաստոկ լիճը ամենմեծ և ամենախորը սառցե լիճն է աշխարհում: Այս Յւահատուկ լիճը տնվում է Անտարկտիդայում, մոտ ռուսական անտարկտիդայի «Վաստոկ» կայանին՝ որից էլ ստացել է իր անվանումը Վաստոկ: Այս լճի առավելգույն խորությունռը կազմում է 1200 մետր: Լիճը ցուցադրվել է 1996 թվականին: 2012 թվականի փետրվարին ռուս գիտնականները նոր հասել են Վաստոկ լիճը առանց սարույցի, քանի որ մինչ այդ ուղիղ 20 տարի լճի սառույցները չէին հալվել: Լճի ուսումնասիրությունները կարող են տալ բազմաթիվ տեղեկություն աշխարհի մասին:



















N.2
Տանգանիկա
Տանգանիկա լիճը ամենախորը լիճն է Աֆրիկայում և 2-րդ ամենախորը Աշխարհում: Նրա խորությունը կազմում է 1470 մետր: Տանգանիկան նաև աշխարհի ամենաերկար լիճն է՝ որի երկարությունը կազմում էմ 673կմ: Տանգանիկան բաժանված է 4 պետությունների միջև՝ Տանզանիա, Կոնգո, Բուրունդի, Զամբիա: Եվրոպացիների համար այն բացահայտվել է 1858թվականին, բրիտանական հետազոտողները Ջոն Սպիկոնի և Ռիչարդ Բերտոնոմի կողմից: Լճից սկիզբ է առնում միայն Լուկուգա գետը: Տանգանիկայում կան շատ Կոկորդիլոսներ, Գետաձիեր՝ կան շշատ գրային թռչուններ և բազմաթիվ գեղեցիկ ձկներ:

















N.1
Բայկալ
Բայկալ լիճը ամենախորը լիճն է Ռուսաստանում, Ասիայում և աշխարհում՝ նրա խորությունը կազմում է 1642 մետր: Բայկալը տեկտոնական ծագմամբ լիճ է Ռուսաստանում՝ արևելյան Սիբիրի հարավում: Այն նաև աշխարհի քաղցրահամ ջրի մեծագույն պահեստավայրն է: Բայկալ լճի ափին է գտնվում Իրկուտսկ քաղաքը:Բայկալ լիճ են թափվում 336 գետ՝ որոնցից ամենախշարներն են Սելգանը, Վերին Անգարան և Բարգուզինը: Լճից սկիզբ է առնում մի գետ Անգարան: Լիճը Նշանակվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕՅԻ համաշխարհային ժառանգության մաս:














No comments:

Post a Comment